Hãng làm game nổi tiếng thế giới Rockstar Games – cha đẻ của siêu phẩm Grand Theft Auto (GTA) – vốn là một trong số ít công ty thoát khỏi làn sóng sa thải càn quét ngành game gần đây. Tuy nhiên, tuần này, họ đã gây chấn động khi đột ngột đuổi việc từ 30 đến 40 nhân viên tại các văn phòng ở Vương quốc Anh và Canada. Theo Nghiệp đoàn Công nhân Độc lập Vương quốc Anh (IWGB), việc sa thải này không hề liên quan đến khó khăn tài chính (vì Rockstar cực kỳ giàu có), mà là một hành động “đàn áp công nhân” và ngăn chặn họ thành lập nghiệp đoàn để đòi quyền lợi.
Vụ việc này đã làm dấy lên sự phẫn nộ trong cộng đồng. Nó cho thấy một sự tương phản đáng kinh ngạc giữa lợi nhuận khổng lồ mà các trò chơi như GTA mang lại và điều kiện làm việc của những người trực tiếp tạo ra chúng.
Rockstar bị tố đuổi việc để ngăn nhân viên có “tiếng nói chung”
Alex Marshall, Chủ tịch IWGB, đã đưa ra một tuyên bố cứng rắn: “Rockstar vừa thực hiện hành vi đàn áp công nhân công khai và tàn nhẫn nhất trong lịch sử ngành công nghiệp game. Sự coi thường trắng trợn luật pháp và cuộc sống của những người lao động mang lại cho họ hàng tỷ đô la là một sự sỉ nhục đối với người hâm mộ và toàn ngành công nghiệp.”
Spring Mcparlin-Jones, Chủ tịch Nghiệp đoàn Công nhân Game IWGB, nhấn mạnh: “Năm tới, GTA VI dự kiến sẽ kiếm được hơn 10 tỷ USD. Số tiền đó đủ để chấm dứt nạn đói trên thế giới trong một năm. Một cuộc tấn công công khai vào quyền lợi người lao động từ một studio giàu có như vậy đã gửi đi một thông điệp gây sốc cho thế giới: Tiền bạc quan trọng hơn con người.”
Mặc dù phải đối mặt với cáo buộc tấn công có tính toán để ngăn cản công nhân tổ chức, Nghiệp đoàn Rockstar vẫn tuyên bố không lùi bước. Họ khẳng định sẽ tiếp tục đấu tranh để đòi hỏi sự tôn trọng và điều kiện làm việc tốt hơn. IWGB khẳng định sẽ theo đuổi mọi hành động pháp lý có thể để đảm bảo các thành viên của họ được trở lại làm việc và nhận được các hỗ trợ tạm thời.
Công ty mẹ Take-Two lên tiếng và xu hướng lập nghiệp đoàn ngành game
Alan Lewis, Giám đốc Truyền thông của Take-Two Interactive (công ty mẹ của Rockstar Games), đã phản bác cáo buộc. Ông nói với Bloomberg rằng các nhân viên bị sa thải vì “vi phạm nghiêm trọng quy tắc ứng xử” (gross misconduct), đồng thời khẳng định Take-Two hoàn toàn ủng hộ quyết định của studio GTA. Tuy nhiên, lý do này không làm giảm bớt sự nghi ngờ từ phía nghiệp đoàn và dư luận, đặc biệt khi việc sa thải lại trùng hợp với nỗ lực thành lập nghiệp đoàn của nhóm nhân viên này.
Trong ba năm gần đây, việc thành lập nghiệp đoàn (công đoàn) đã trở thành một xu hướng mạnh mẽ trong ngành công nghiệp game. Nhiều studio lớn của Mỹ đã có nghiệp đoàn, bao gồm Blizzard Albany, Raven Software, các nhóm làm game World of Warcraft và Overwatch 2, ZeniMax và ZA/UM. Xu hướng này phản ánh sự thay đổi lớn: người lao động trong ngành game, dù làm ra sản phẩm có lợi nhuận khổng lồ, vẫn phải đấu tranh để cải thiện giờ giấc làm việc khắc nghiệt và môi trường thiếu sự đảm bảo.
Nhân tiện, thông tin về game GTA VI: Tựa game được mong đợi này hiện đã bị lùi lịch phát hành sang ngày 26 tháng 5 năm 2026, dành cho PlayStation 5 và Xbox Series S|X. Tuy nhiên, lịch sử phát triển của Rockstar cho thấy game vẫn có thể bị trì hoãn thêm. Ví dụ, trò chơi Red Dead Redemption 2 trước đó đã bị hoãn hai lần trước khi ra mắt vào tháng 10 năm 2018 và nhận được sự khen ngợi tuyệt đối từ giới phê bình.