Các nền tảng thương mại điện tử lớn như Shopee, Tiktok Shop đã đồng loạt điều chỉnh tăng mức phí cố định. Việc này có thể ảnh hưởng đến giá bán sản phẩm cũng như lợi nhuận của các nhà cung cấp.
Vào đầu tháng 7, Shopee đã điều chỉnh mức phí cố định trên nền tảng tăng thêm 1%. TikTok Shop và Lazada cũng nhanh chóng áp dụng chính sách tương tự. Các chuyên gia cho rằng đây là một xu hướng không thể tránh khỏi, khi mà các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực thương mại điện tử đã đầu tư rất nhiều nguồn lực để nâng cao độ phủ sóng, cạnh tranh và mở rộng thị phần.
Mức phí mới được cập nhật trên nền tảng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá bán trung bình của sản phẩm. Do đó, các chủ shop cần điều chỉnh mức giá niêm yết nhằm bảo đảm lợi nhuận.
Thêm 1% phí sàn
Bắt đầu từ ngày 3 tháng 7, Shopee đã điều chỉnh mức phí thanh toán tăng thêm 1%, nâng tổng mức phí lên 5%. Trong khi đó, mức phí cố định trên nền tảng vẫn được duy trì ở mức 4%. Do đó, các người bán trên nền tảng này sẽ phải chia sẻ tổng cộng 9% doanh thu của họ. Bên cạnh việc tăng phí 1%, chương trình ưu đãi miễn phí phí cố định khi mua các gói Freeship cũng sẽ không còn hiệu lực. Vì thế, tổng chi phí bổ sung mà một số người bán phải gánh chịu có thể đạt tối đa là 5%.
Mặc dù vậy, để bù đắp cho việc tăng phí, Shopee cũng đã giảm giá các gói Freeship xuống còn 6% cho mỗi đơn hàng, nhưng không quá 50.000 đồng. Đây là một sự thay đổi quan trọng, bởi các voucher liên quan đến vận chuyển có vai trò rất lớn trong việc thúc đẩy hoạt động bán hàng trực tuyến.
Sự điều chỉnh này của Shopee cho thấy mong muốn thu hút thêm nhiều người bán mới, đặc biệt là trong các nhóm hàng có kích thước lớn.
| Phí | Shopee | TikTok Shop | Lazada |
| Phí cố định/Phí hoa hồng | 4% | 2% | 3,1% |
| Phí giao dịch/ Phí xử lý đơn hàng | 5% | 5% | 5% |
| Tổng phí | 9% | 7% | 8,1% |
Cụ thể, nền tảng này vừa mới giới thiệu gói vận chuyển dành cho sản phẩm có kích thước lớn trong thời gian gần đây. Đối với hàng hóa cồng kềnh, mức phí giao hàng thường dao động từ vài trăm đến cả triệu đồng. Điều này đã tạo ra một rào cản cho những người bán mặt hàng điện máy và nội thất khi tiếp cận khách hàng trực tuyến. Tuy nhiên, gói voucher mới của nền tảng này có khả năng hỗ trợ với mức giảm giá tối đa lên tới một triệu đồng.
Sau khi Shopee điều chỉnh tăng phí, đối thủ chính của họ tại thị trường Việt Nam cũng đã thực hiện thay đổi tương tự. Cụ thể, kể từ ngày 17/7, TikTok Shop đã nâng phí giao dịch lên 5%, so với mức 4% trước đó. Phí hoa hồng cố định trên nền tảng này là 2%. Như vậy, TikTok Shop đã đạt được tổng doanh thu chia sẻ mỗi đơn hàng là 7%.
Mặc dù mức phí thấp hơn Shopee, nhưng lượng khách hàng truy cập vào nền tảng này chủ yếu đến từ hệ thống phân phối video. Chủ cửa hàng cần chi thêm tiền cho quảng cáo, thuê làm video và bố trí nhân sự để phát trực tiếp bán hàng. Do đó, chi phí cố định để kinh doanh trên nền tảng này cũng không thấp hơn so với các đối thủ khác.
Chỉ một ngày sau TikTok Shop, Lazada cũng đã điều chỉnh tăng phí xử lý đơn hàng lên gần 5%. Thêm vào đó, với mức phí cố định khoảng 3,1%, người bán trên nền tảng này sẽ phải chia sẻ ít nhất 8,1% doanh thu cho chợ mạng.
Mặc dù tỷ lệ “ăn chia” của Lazada thấp hơn Shopee, nhưng những ưu đãi nhằm thu hút khách hàng và các chương trình quảng bá của Lazada không còn được đầu tư như trước đây. Báo cáo từ công ty nghiên cứu thị trường Metric cho thấy doanh thu trên nền tảng này đã giảm trong nửa đầu năm, trái ngược với xu hướng tăng trưởng ở Shopee và TikTok Shop.
Cộng vào giá bán
Theo thông tin từ Tri Thức – Znews, ông Đỗ Quang Huy, Thạc sĩ chuyên ngành thương mại điện tử, nhận định rằng việc các sàn giao dịch tăng phí là một xu hướng phổ biến và sẽ tiếp tục diễn ra trong tương lai. Ông cũng cho biết nguyên nhân của tình trạng này là vì đã có một khoản đầu tư lớn được phân bổ để mở rộng thị trường, thu hút người bán cũng như khách hàng trong suốt nhiều năm qua.
Trong cuộc chiến này, các nền tảng phải tiếp tục tham gia vào cuộc cạnh tranh khốc liệt. Trong bối cảnh đó, việc đưa ra các chương trình giảm giá là điều cần thiết. Do vậy, việc tăng phí được coi là cách đơn giản để duy trì sự cân đối giữa thu nhập và chi phí, ông Huy đã cho biết thêm.
Khi sàn nâng cao mức “ăn chia”, người bán sẽ buộc phải điều chỉnh giá sản phẩm lên cao hơn. Ông Đỗ Quang Huy nhận định rằng đây là một biện pháp đơn giản và cần thiết để đảm bảo lợi nhuận. Đồng thời, điều này cũng không gây ảnh hưởng lớn đến khả năng cạnh tranh bởi hầu hết người bán trên sàn đều phải thực hiện tương tự.
Ngoài ra, có một số chủ shop đã chuẩn bị từ trước, vẫn có thể giữ nguyên giá niêm yết của sản phẩm. “Tôi thường xuyên thiết lập giá theo từng quý, kèm theo phần dự trữ cho những biến động không lường trước được. Vì thế, việc sàn tăng thêm 1-5% phí cũng chưa tạo ra tác động quá lớn”, ông Công Hậu, một người bán phụ kiện đa nền tảng, chia sẻ với Znews.
Bên cạnh khoản phí cố định, người bán trên các chợ mạng cần phải tính toán nhiều khoản chi phí bổ sung khác. Chẳng hạn, chủ shop cần tham gia vào các chương trình Freeship và Voucher để nâng cao tỷ lệ “chốt đơn”. Các dịch vụ này đều được nền tảng tính phí dựa trên doanh thu sản phẩm.
“Bán hàng trực tuyến hiện nay trở nên khó khăn khi mà sản phẩm nào cũng có nhiều đối thủ và dễ bị sao chép. Chi phí cho quảng cáo trên sàn và affiliate (tiếp thị liên kết) ngày càng gia tăng,” bà Thủy Tiên, chủ shop thời trang kinh doanh trên Shopee và TikTok Shop, cho biết.
Hơn nữa, nhiều người thường quên không tính đến phần thuế phải nộp trong quá trình cân đối thu chi. Khi trò chuyện với phóng viên vào năm 2022, một số chủ shop cho biết họ đã bị truy thu hàng triệu đồng do nộp thuế muộn. Hiện tại, những người bán hàng online có tổng doanh thu trên 100 triệu đồng mỗi năm cần phải nộp 1% thuế giá trị gia tăng và 0,5% thuế thu nhập.
Tổng cộng, mỗi cá nhân phải đóng 1,5% thuế dựa trên doanh thu. Thêm vào các khoản cố định, phí freeship, quảng cáo, người bán sẽ phải cộng thêm 13-15% chi phí vào giá của mỗi sản phẩm bán trên sàn thương mại điện tử để đảm bảo lợi nhuận.