Theo các thông tin từ bên trong, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ có ý định tách biệt Google khỏi tập đoàn mẹ Alphabet, ngay sau khi tòa án liên bang xác nhận công ty này đã vi phạm luật chống độc quyền trong lĩnh vực tìm kiếm.
Nếu thành công, đây sẽ là lần đầu tiên chính quyền Hoa Kỳ tiến hành giải tán một doanh nghiệp bị cáo buộc vi phạm quy định độc quyền kể từ khi vụ chia tách Microsoft thất bại 24 năm trước. Theo nguồn tin, ngoài phương án chia tách, còn có những đề xuất khác như yêu cầu Google cung cấp thêm dữ liệu cho các đối thủ cạnh tranh, hoặc ngăn chặn việc Google tận dụng lợi thế không công bằng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.
Theo thông tin từ Bloomberg, chính phủ Mỹ có khả năng ban hành lệnh cấm các hợp đồng độc quyền, điều này đang trở thành trung tâm của vụ kiện chống lại Google.
Nếu Bộ Tư pháp thực hiện kế hoạch chia tách, các mảng kinh doanh có nguy cơ cao nhất sẽ bị yêu cầu thoái vốn bao gồm hệ điều hành Android và trình duyệt web Chrome của Google. Bên cạnh đó, các quan chức cũng đang xem xét việc yêu cầu Google bán AdWords, nền tảng mà công ty sử dụng để phân phối quảng cáo văn bản.
Sau phán quyết vào ngày 5/8 của Thẩm phán Amit Mehta, các cuộc thảo luận trong Bộ Tư pháp đã diễn ra thường xuyên hơn. Google đã tuyên bố sẽ kháng cáo. Tuy nhiên, Thẩm phán Mehta yêu cầu cả hai bên bắt đầu lên kế hoạch cho giai đoạn thứ hai của vụ kiện, trong đó có các đề xuất từ phía chính phủ nhằm khôi phục tính cạnh tranh công bằng.
Cổ phiếu của Alphabet đã giảm tới 2,5%, xuống còn 160,11 USD trong phiên giao dịch ngoài giờ.
Android và Chrome bị đe dọa
Theo thông tin từ Bloomberg, kế hoạch của Bộ Tư pháp cần phải nhận được sự chấp thuận và chỉ đạo từ thẩm phán Mehta để công ty thực hiện. Nếu thành công, việc tách Google khỏi Alphabet sẽ trở thành vụ giải thể lớn nhất của một doanh nghiệp Mỹ kể từ khi AT&T bị chia nhỏ thành bảy công ty độc lập vào thập niên 1980.
Trong các cuộc họp, đội ngũ luật sư của Bộ Tư pháp đã bày tỏ mối quan ngại về sự chiếm ưu thế trong thị trường tìm kiếm, cho rằng điều này sẽ tạo ra lợi thế cho Google trong việc phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo.
Luật sư cũng gợi ý rằng chính phủ nên tìm cách ngăn chặn Google yêu cầu các trang web cho phép sử dụng nội dung phục vụ cho các sản phẩm AI, chỉ với mục đích nâng cao vị trí xuất hiện trong kết quả tìm kiếm.
Theo thông tin từ các nguồn nội bộ, việc loại bỏ hệ điều hành Android – công nghệ đang được sử dụng trên khoảng 2,5 tỷ thiết bị toàn cầu – là một trong những biện pháp mà Bộ Tư pháp đang xem xét kỹ lưỡng.
Trong phán quyết, Thẩm phán Mehta đã chỉ ra rằng Google yêu cầu các nhà sản xuất thiết bị phải ký kết thỏa thuận để có thể truy cập vào các ứng dụng do công ty cung cấp như Gmail và Google Play Store.
Các thỏa thuận này cũng bắt buộc cài đặt công cụ tìm kiếm của Google và trình duyệt Chrome làm mặc định trên các thiết bị, đồng thời không cho phép gỡ bỏ chúng. Cách thức này khiến cho các công cụ tìm kiếm khác gặp khó khăn trong việc cạnh tranh.
Quyết định của Thẩm phán Mehta được đưa ra sau khi một bồi thẩm đoàn tại California đã phán quyết vào tháng 12/2023 rằng Google đã vi phạm luật chống độc quyền trong việc phân phối các ứng dụng Android. Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) đã nộp một bản tóm tắt về vụ việc này và khẳng định rằng Google không nên được phép “thu lợi từ sự độc quyền bất hợp pháp”.
Google đã chi tới 26 tỷ USD cho các công ty nhằm trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trên các thiết bị và trình duyệt web, trong đó có 20 tỷ USD được đầu tư vào Apple.
Lo ngại Google chiếm ưu thế về AI
Quyết định của Thẩm phán Mehta cũng chỉ ra rằng Google đã thiết lập sự độc quyền đối với các quảng cáo hiển thị ở phần đầu của kết quả tìm kiếm nhằm thu hút người sử dụng truy cập vào các trang web. Những quảng cáo này được gọi là quảng cáo văn bản tìm kiếm.
Những quảng cáo này được phân phối thông qua nền tảng Google Ads, trước đây từng được biết đến với tên gọi AdWords, và chúng cung cấp giải pháp cho các nhà tiếp thị để triển khai quảng cáo dựa trên các từ khóa liên quan đến lĩnh vực kinh doanh của họ. Dựa trên các chứng cứ từ phiên tòa diễn ra năm ngoái, khoảng 2/3 tổng doanh thu của Google có nguồn gốc từ quảng cáo tìm kiếm, với số tiền lên tới hơn 100 tỷ USD trong năm 2020.
Theo thông tin từ các nguồn bên trong, nếu Bộ Tư pháp không yêu cầu Google chuyển nhượng AdWords, họ có thể đề nghị chia sẻ AdWords để có thể hoạt động trên các công cụ tìm kiếm khác.
Một phương án khác là yêu cầu Google giảm bớt sự kiểm soát vốn hoặc cho phép các đối thủ như Bing của Microsoft hoặc DuckDuckGo sử dụng dữ liệu của mình.
Quyết định của Thẩm phán Mehta chỉ ra rằng các hợp đồng của Google đảm bảo công cụ tìm kiếm của họ có được khối lượng dữ liệu người dùng lớn nhất, gấp 16 lần so với đối thủ xếp thứ hai. Điều này cũng ngăn cản các đối thủ cải thiện chất lượng kết quả tìm kiếm và gây khó khăn cho sự cạnh tranh công bằng.
Các quy định mới đây từ Liên minh Châu Âu đã đưa ra yêu cầu tương tự. Cụ thể, Google cần chia sẻ một phần dữ liệu của mình với các công cụ tìm kiếm bên thứ ba. Công ty này đã nêu rõ rằng việc chia sẻ dữ liệu có thể ảnh hưởng đến quyền riêng tư của người dùng, do đó, họ chỉ cung cấp thông tin cho một số loại tìm kiếm nhất định.
Trong vụ kiện chống độc quyền đối với Microsoft, thỏa thuận cuối cùng yêu cầu công ty công nghệ này phải cung cấp miễn phí một số giao diện lập trình ứng dụng (API) cho các bên thứ ba. Các API này được sử dụng để đảm bảo rằng các phần mềm có thể tương tác và trao đổi dữ liệu một cách hiệu quả.
Theo Znews