Ngày nay, thật khó để ngạc nhiên khi thấy ai đó tìm cách đưa tựa game kinh điển Doom chạy trên một thiết bị kỳ lạ, không hề được thiết kế cho mục đích đó. Điều này gần như đã trở thành một trò đùa quen thuộc, nhưng đối với những người chỉnh sửa (modders) Doom, đó lại là công việc hàng ngày. Giờ đây, chúng ta có thể thêm vệ tinh đang bay quanh quỹ đạo vào danh sách những thứ quái dị có thể chạy được trò chơi này.
Năm ngoái, một nhóm các kỹ sư phần mềm và hàng không vũ trụ đã đưa việc chuyển đổi Doom lên một cấp độ mới, bằng cách làm cho trò chơi chạy trên một vệ tinh đang quay quanh Trái đất. Việc này đòi hỏi sự sáng tạo và tinh chỉnh ngoài sức tưởng tượng, nhưng cuối cùng họ đã làm được (mặc dù ban đầu không có đồ họa). Tất nhiên, vì nguyên tắc “phải có ảnh mới tin”, họ còn phải nâng cấp trò chơi của mình hơn nữa để hiển thị được ảnh chụp màn hình, sử dụng những bức ảnh Trái đất do vệ tinh chụp làm khung nền (backdrops) cho game.
Hành trình đưa Doom lên vệ tinh OP-SAT của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu
Kỹ sư phần mềm người Na Uy, Ólafur Waage, đã kể lại câu chuyện này gần đây tại sự kiện Ubuntu Summit 25.10. Waage đang làm việc trên việc chuyển mã Doom từ C sang C++ thì được Georges Labrèche, một kỹ sư vận hành tàu vũ trụ tại Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA), liên hệ. Labrèche đặt ra câu hỏi: Liệu họ có thể đưa Doom chạy trên vệ tinh OP-SAT của ESA – một nền tảng thử nghiệm kích cỡ bằng chiếc vali đang bay quanh hành tinh không? Waage thừa nhận anh không phải là chuyên gia Doom, nhưng nhấn mạnh rằng anh sẽ là kẻ điên nếu bỏ qua cơ hội như vậy.
Tàu vũ trụ OP-SAT có thể nói là xa vời nhất với một máy chơi game console, cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Nó chủ yếu bao gồm các linh kiện máy tính có sẵn (off-the-shelf computer parts) – cụ thể là chip Altera Cyclone 5 và ARM dual-core Cortex A9 – được đóng gói gọn gàng trong một hộp nhỏ bay cách Trái đất hàng trăm km.
Nền tảng OP-SAT là một phòng thí nghiệm mở, nghĩa là các nhà nghiên cứu và khoa học có thể thuê thời gian để chạy các thí nghiệm. Việc chạy Doom trên đó là một điều khá phi chính thống so với các ứng dụng khoa học chuyên sâu mà vệ tinh này thường xử lý. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn, sự khéo léo và sự tôn trọng nghiêm ngặt đối với các quy trình an toàn quỹ đạo.
Lúc đầu, nhóm đã làm cho trò chơi chạy được mà không có đồ họa để chứng minh rằng hệ thống trên tàu có thể thực hiện các phép tính. Sau đó là vấn đề đau đầu thực sự: làm cho đồ họa thực tế hiển thị được, ở chế độ kết xuất bằng phần mềm (software-rendered mode), và thay thế nền trời giả tưởng (skybox) của Doom bằng hình ảnh thực của Trái đất.
Thách thức đồ họa và sự ra đời của “Skybox Trái đất”
Việc tạo ra ảnh chụp màn hình (về cơ bản là đầu ra mã máy) không hề đơn giản như việc tinh chỉnh để nó chạy trên phần cứng xa lạ. Bảng màu 256 màu cứng nhắc của Doom không phù hợp lắm trong việc pha trộn hình ảnh độ phân giải cao hơn của vệ tinh vào khung nền trò chơi. Để giải quyết, các kỹ sư đã sử dụng một thuật toán học máy (machine learning) để điều chỉnh màu sắc sao cho trông vừa vặn và tự nhiên nhất.
Cuối cùng, họ đã tạo ra được một số ảnh chụp màn hình khá đẹp mắt, nhưng kết quả vẫn thất thường do thời gian chụp của camera tàu vũ trụ là không thể dự đoán và kiểm soát. Tuy nhiên, điều này đã giúp nó đủ điều kiện trở thành một cột mốc phi lý khác trong lịch sử dài và kỳ quái của các bản chuyển đổi Doom, vốn bao gồm những thứ khó tin như tài liệu PDF và sạc dự phòng di động.